23 Ekim 2025

Yalvaç OSB’nin yaşaması için alt bölge düzenlemesi değişmeli

Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Yalvaç Meslek Yüksekokulu’ndan Dr.Öğr.Üyesi Bülent Özgül, Yalvaç OSB için önem taşıyan “Yatırımlarda Devlet Yatırımları Hakkında Karar”da değişiklik yapılması önerisini yeniden gündeme taşıyarak Isparta Milletvekillerini konuyla ilgili göreve çağırdı.

Yalvaç Organize Sanayi Bölgesi’nde yatırım yapmak üzere 15 bin metrekare yer talebinde bulunan WELTEW Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Balcı tarafından, arazi tahsis başvurusu imza töreninde yeniden gündeme getirilen alt bölge desteklerinden yararlanan ilçeler ile ilgili düzenlemenin değiştirilmesi talebi üzerine bir açıklama yapan Özgül, “Biz bu konuyu daha önce birkaç kez kamuoyu gündemine taşımıştık. Yalvaç OSB’ye yatırımcı çekmemiz ve yatırımların sürdürülebilirliği açısından büyük önem taşıyan teşvik düzenlemesindeki “alt bölge desteklerinden yararlanan ilçelerdeki OSB’de yapılan yatırımların iki alt bölge desteklerinden yararlanabilmesi” hükmünün yeniden düzenlenmesi büyük önem taşıyor. Bugün siyasi anlamda Yalvaç’ın elinin daha güçlü olduğu bir ortamda, bu konuyu yeniden masaya yatırmak ve gerekli girişimleri gerçekleştirmek gereklidir diye düşünüyorum.” dedi.

Özgül konuyla ilgili olarak atılması gereken adımlarla ilgili şu açıklamayı yaptı:

“İlçemiz Yalvaç’ta hayata geçirilmesi için çabaların sürdürüldüğü Yalvaç Organize Sanayi Bölgesi’nin yatırımcı çekebilmesi bakımından Cumhurbaşkanlığı’nca 30 Mayıs 2025 tarihinde yayımlanan “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” kapsamında OSB bulunan ilçeler için sağlanan pozitif desteğin kapsamının genişletilmesi gerekmektedir.

Yalvaç gibi OSB bulunan ilçelerin, bulunduğu ilin iki alt bölgesi desteklerinden yararlanabilmesi için söz konusu kararın ilgili maddesinin düzenlenmesi gerekmektedir.
Yalvaç, Isparta’nın OSB bulunan tek ilçesidir. Kalkınma ve gelişmişliğin ilçeler bazında yayılması amacını güden 30 Mayıs 2025 tarihli Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’ın, bu amaca göre düzenlenmesi sağlanırsa, Yalvaç Organize Sanayi Bölgesi’nde yapılacak yatırımlar için, Isparta ilinin bulunduğu 3. Bölge desteklerinin iki alt bölgesi olan 5. Bölge desteklerinden yararlanmak mümkün olacaktır. Yani, Yalvaç OSB, Doğu Anadolu’daki pek çok ilin yararlandığı teşviklerden yararlanabilecektir.

Bu düzenleme ile sadece Yalvaç değil, OSB’ si olan ancak alt bölge desteklerinden yararlanacak ilçeler listesinde bulunmayan tüm ilçeler pozitif bir destekle yatırımcı çekme konusunda avantajlı olacaktır. Yalvaç OSB ile birlikte 161 ilçe OSB’ sinin yatırımcı çekebilmesi bakımından önemli olan bu husus için, mevcut yönetmelikte küçük bir düzenleme yapılması yeterli olacaktır.

30 Mayıs 2025’te Resmi Gazete’de yayımlanan “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”ın “Alt bölge desteğinden yararlanacak yatırımlar” başlıklı 22. maddesinin 1.fıkrasında şu düzenleme yapılmıştır: “Bu Karar kapsamında teşvik belgesi düzenlenen yatırımlar, aşağıda belirtilen koşullardan birini sağlamaları halinde sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulundukları bölgenin bir alt bölgesinde sağlanan, her ikisini sağlamaları halinde bulundukları bölgenin iki alt bölgesinde sağlanan şart ve sürede bu destekten yararlanabilir.

a) Yatırımın organize sanayi bölgesinde veya endüstri bölgesinde gerçekleştirilmesi.

b) Yatırımın ek-5’te belirtilen ilçelerde gerçekleştirilmesi.”

Bu düzenlemeye göre, ilçemiz Yalvaç, Isparta’da alt bölge desteklerinden yararlanan ilçeler listesinde (ek-5) yer almadığı için, OSB’de yapılan yatırımlar için sadece bir alt bölge desteğinden yararlanabilmektedir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın SEGE verilerine göre oluşturulan listeye göre, Isparta ilimizde alt bölge desteklerinden yararlanacak ilçelerin (Şarkikaraağaç, Aksu, Gelendost, Atabey, Senirkent, Yenişarbademli ve Sütçüler) hiçbirinde organize sanayi bölgesi bulunmamakta, alt bölge desteklerinden yararlanacak ilçeler arasında bulunmayan Yalvaç ilçemiz ise, Isparta ilinde OSB bulunan tek ilçedir ve bu listede yer almamaktadır.

SEGE (Sosyo Ekonomik Gelişmişlik Endeksi) verileri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından resmi verilere dayalı olarak hazırlanmış verilerdir ve değiştirilmeleri şu haliyle mümkün değildir. Dolayısıyla, Yalvaç’ın alt bölge desteklerinden yararlanması için bu listeye alınması talebimizin karşılık bulması olanaklı görünmüyor.
Hazırlanan kararın hedefinin, ilçeler bazında yatırımların arttırılması olduğu göz önüne alındığında, OSB bulunan ilçelere pozitif bir ayrımcılık yapılmasının niyetlendiği görülmektedir. Bu bakımdan söz konusu düzenlemenin ilgili fıkrasının OSB bulunan ilçelerin, alt bölge desteklerinden faydalanan ilçeler listesine alınarak iki alt bölge desteklerinden yararlanacak şekilde revize edilmesi, ilçelerde OSB’lere yatırım çekilebilmesi bakımından büyük fayda sağlayacaktır.

Mevcut haliyle ilçelerde kurulu bulunan 199 OSB’den sadece 38 tanesi bu düzenleme kapsamında teşvik elde edebilmekte şansına sahip olmakla beraber, bunlardan ancak yarısı aktif şekilde faaliyettedir.

İlçelerdeki OSB’lere yatırımcı çekmek için yapılan bu düzenlemenin toplam ilçe OSB’lerinin sadece %19’una avantaj sağlayıp geri kalan 161 tanesinin bu imkandan yararlanamaması, düzenlemenin amacına da uygun değildir.

Bu bakımdan söz konusu kararın ilgili maddesinin (22. madde) aşağıdaki şekilde değiştirilmesini teklif etmeliyiz ve bunun hayata geçirilmesi için talepte bulunmalıyız:

“Bu Karar kapsamında teşvik belgesi düzenlenen yatırımlar, aşağıda belirtilen koşullardan birini sağlamaları halinde sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulundukları bölgenin bir alt bölgesinde sağlanan, her ikisini sağlamaları halinde bulundukları bölgenin iki alt bölgesinde sağlanan şart ve sürede bu destekten yararlanabilir.

a) Yatırımın organize sanayi bölgesinde veya endüstri bölgesinde gerçekleştirilmesi.

b) Yatırımın ilçelerde gerçekleştirilmesi.”

Düzenleme teklifi bu şekilde olabileceği gibi, maddeyi aynı bırakıp Ek-5’te yayımlanan Alt Bölge Desteklenen İlçeler listesine bir ek yapılarak “Organize Sanayi Bölgesi veya Endüstri Bölgesi bulunan ilçeler de bu listeye dahil edilir.” ibaresi konularak da OSB’si bulunan Yalvaç gibi ilçelerin önü açılabilir.

Yalvaç olarak bu değişikliği de tek başına geçirmeye kalkışmak yerine, ülke genelinde aynı durumdaki 161 OSB ile birlikte hareket etmemiz sonuç almamızı kolaylaştırabilecektir. Zira, tek bir ilçenin gücüyle yönetmelik maddesini değiştirmek yeterli olmayabilir, ama yanımızda 161 OSB’nin bulunduğu ilçeleri de alırsak bu düzenlemenin hayata geçirilmesi daha kolay olabilecektir.

Bu noktada, siyasi, bürokratik ve sivil toplum kuruluşlarımızın yöneticilerinin ortaklaşa bir çalışma yürütmesi sonuç almamız için önem taşımaktadır.

Yalvaç Organize Sanayi Bölgesi’nin faaliyete geçmesinin yanı sıra yatırımcı çekilmesi ve yatırım cazibesinin yükselmesi açısından bu adım da çok önemlidir, inşallah konunun yeniden gündeme taşınması bu konu da adım atılmasına vesile olur.”

4. ve 5. Bölge Teşviklerinin Farkları Nelerdir?

4. Bölge Yatırım Teşvikleri

4. Bölge gelişmişlik düzeyi olarak ortalama seviyede illerden oluşmaktadır. Ancak altılı sınıflandırma sisteminde orta noktanın gerisinde yer aldığından görece gelişmemiş illerden oluştuğunun belirtilmesi mümkündür. Bu husus ise bölgenin daha fazla desteklenmesi anlamına gelir. Yani gelişmemiş olan alt bölgelerde yatırım yapmak aslında teşvik sistemi açısından önemli avantajlar sağlamaktadır.

1. KDV İstisnası: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında onaylı yerli makine ve teçhizat listesinde veya ithal makine teçhizat listesinde yer alan ve aksine şerh düşülmeyen tüm makine ve teçhizat için Katma Değer Vergisi istisnası uygulanır.
2. Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında onaylı ithal makine ve teçhizat listesinde yer alan ve gümrük vergisi muafiyeti uygulanmayacak makine teçhizat listesinde yer almayan makine ve teçhizat için gümrük vergisinden muafiyet sağlanır.
3. Kurumlar/Gelir Vergisi İndirimi: Kurumlar veya Gelir Vergisi üzerinden %70 oranında indirim uygulanır. Yatırıma Katkı Oranı ise bu bölgedeki yatırımlar için %30’dur.
4. SGK Primi İşveren Hissesi Desteği: SGK Primlerinin asgari ücrete tekabül eden kısmı için 6 yıl muafiyet sağlanır.
5. Faiz ya da Kar Payı Desteği: Yatırım kredilerinde Türk Lirasında 4 puan, döviz ve dövize endeksli kredilerde ise 1 puan devlet desteği sağlanmaktadır.
6. Yatırım Yeri Tahsisi: Hazine arazileri üzerinde 49 yıl süreyle irtifak hakkı kurulması mümkün bulunmaktadır.
* Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) veya Endüstri Bölgeleri (EB) sınırları içerisinde yer alan, bir alt bölge desteklerinden yararlanabilecek ilçelerde yer alan veya her iki koşulu da sağlayan yatırımlar için alt bölge destekleri uygulanır.

4. Bölge Yatırım Teşvik Oranları

4. Bölge Yatırım Teşviklerinin kapsamına, nasıl faydalanıldığına, hangi oranlarda uygulandığına ve nasıl alt bölge desteklerinden yararlanılabildiğine ilişkin detaylı bilgiler aşağıdaki görselde yer almaktadır.

4. Bölge Yatırım Teşvik Oranları

4. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi Nasıl Alınır?

4. bölgede yer alan illerde yapılacak yatırımlar için bölgesel konular geniş tutulmuştur. Bu konularda ya da sektörlerde yatırım yapılması halinde bölgesel desteklerden yararlanmak mümkündür. Ancak, asgari sabit yatırım tutarı ve diğer kapasite koşullarına da dikkat edilmesi gerekmektedir. Yatırım Teşvik Belgesi alınması için bu kriterlerin sağlanması gerekmektedir. Ayrıca, bazı konularda entegrasyon koşullarının sağlanması da önemli bir gerekliliktir. 4. Yatırım Teşvik Bölgesi ile birçok kriterin görece kolay sağlanabileceği bir bölgedir. 4. bölgeden itibaren gelişmiş illere doğru hareket edildiğinden, bu bölge yüksek teşvik sınıfında sayılabilecek son bölgedir.

4. Bölgede Bölgesel Yatırım Teşviklerinden Yararlanacak Sektörler

4. Bölgede yer alan illerde bölgesel teşvik sistemi kapsamında düzenlenecek Yatırım Teşvik Belgeleri oldukça geniş tutulmuştur. Bu bölgedeki illerde ilave istihdam sağlanması, sermaye hareketliliğinin artırılması ve ekonomik gelişime katkı sağlanması istenir. Özellikle illerin yapısına göre belirlenen aşağıdaki sektörlerde yapılacak yatırımlar bölgesel teşviklerden yararlanma olanağına sahiptir.

1. Entegre Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvancılık
2. Su Ürünleri Yetiştiriciliği (Balık Yavrusu ve Yumurta Üretimi Dahil)
3. Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı
4. Tekstil Ürünleri İmalatı
5. Ağaç ve Mantar Ürünleri İmalatı
6. Kağıt ve Kağıt Ürünleri İmalatı
7. Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
8. İlaç/Eczacılıkta ve Tıpta Kullanılan Kimyasal ve Bitkisel Kaynaklı Ürünlerin İmalatı
9. Demir-Çelik Dışındaki Ana Metal Sanayi ve Metal Döküm
10. Makine, Teçhizat ve Sınai Kalıp İmalatı
11. Büro, Muhasebe ve Bilgi İşlem Makineleri İmalatı
12. Elektrikli Makine ve Cihazları İmalatı
13. Radyo, Televizyon ve Haberleşme Teçhizatı ve Cihazları İmalatı
14. Tıbbi Aletler, Hassas ve Optik Aletler İmalatı
15. Motorlu Kara Taşıtları İmalatı
16. Hava Taşıtları ve Motorlarının Bakım ve Onarımı
17. Mobilya İmalatı (Sadece Metal ve Plastikten İmal Edilenler Hariç)
18. Oteller
19. Öğrenci Yurtları
20. Soğuk Hava Deposu Hizmetleri
21. Lisanslı Depoculuk
22. Eğitim Hizmetleri
23. Hastane ve Huzurevi
24. Teknik Tekstil
25. Atık Geri Kazanım ve Bertaraf Tesisleri
26. Kömür Gazı Üretimi (Sentez Gazı)
27. Seracılık

4. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi Türleri

4. Bölgede bulunan iller ve ilçelerde gerçekleştirilecek yatırım projelerine teşvik mevzuatına göre aşağıda belirtilen Yatırım Teşvik Belge Türleri düzenlenebilmektedir. Bu belge türlerinin her birinde uygulanan destek unsurları farklıdır. Benzer şekilde, her destek unsurunun uygulandığı süre, üst sınır ya da oran da farklılık göstermektedir.

1. Genel Yatırım Teşvik Belgesi
2. Bölgesel Yatırım Teşvik Belgesi
3. Öncelikli Yatırım Teşvik Belgesi
4. Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi
5. Proje Bazlı Yatırım Teşvik Belgesi

5. Bölge Yatırım Teşvikleri, ülkemiz en az gelişmiş ikinci bölgesine uygulanan desteklerdir. 6. bölgeye göre görece gelişmiş olması nedeniyle 5. bölgede nispeten az ancak diğer 4 bölgeye göre daha fazla destek uygulanmaktadır. Başka bir ifadeyle, en yüksek ikinci seviye desteklerin uygulandığı bölgedir. 5. Yatırım Teşvik Bölgesindeki devlet yardımlarından tam olarak yararlanmanın yolu Yatırım Teşvik Belgesi sahibi olmaktır. 5. Bölge Yatırım Teşviklerine sahip bir belge ile birlikte mevzuat hükümlerine uygun hareket edilmesi durumunda çok önemli desteklerden faydalanılmasına imkan bulunmaktadır.

5. Bölge Yatırım Teşvikleri

5. Bölge ağırlıklı olarak düşük gelişmişlik düzeyine sahip illerden oluştuğu için teşvik unsurları oldukça yüksek seviyede belirlenmiştir. 5. Yatırım Teşvik Bölgesinde bulunan illerde yapılacak yatırımların yararlanabileceği destek unsurları şunlardır;

1. KDV İstisnası: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında onaylı yerli makine ve teçhizat listesinde veya ithal makine teçhizat listesinde yer alan ve aksine şerh düşülmeyen tüm makine ve teçhizat için Katma Değer Vergisi istisnası uygulanır.
2. Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında onaylı ithal makine ve teçhizat listesinde yer alan ve gümrük vergisi muafiyeti uygulanmayacak makine teçhizat listesinde yer almayan makine ve teçhizat için gümrük vergisinden muafiyet sağlanır.
3. Kurumlar/Gelir Vergisi İndirimi: Kurumlar veya Gelir Vergisi üzerinden %80 oranında indirim uygulanır. Yatırıma Katkı Oranı ise bu bölgedeki yatırımlar için %40’tır.
4. SGK Primi İşveren Hissesi Desteği: SGK Primlerinin asgari ücrete tekabül eden kısmı için 7 yıl muafiyet sağlanır.
5. Faiz ya da Kar Payı Desteği: Yatırım kredilerinde Türk Lirasında 5 puan, döviz ya da dövize endeksli kredilerde 2 puan destek sağlanır.
6. Yatırım Yeri Tahsisi: Hazine arazileri üzerinde 49 yıl süre ile irtifak hakkı kuruması mümkün bulunmaktadır.
* Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) veya Endüstri Bölgeleri (EB) sınırları içerisinde yer alan, bir alt bölge desteklerinden yararlanabilecek ilçelerde yer alan veya her iki koşulu da sağlayan yatırımlar için alt bölge destekleri uygulanır.

5. Bölge Yatırım Teşvik Oranları

5. Bölge Yatırım Teşviklerinin kapsamına, nasıl faydalanıldığına, hangi oranlarda uygulandığına ve nasıl alt bölge desteklerinden yararlanılabildiğine ilişkin detaylı bilgiler aşağıdaki görselde yer almaktadır.

5. Bölge Yatırım Teşvik Unsurları

5. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi Nasıl Alınır?

5. bölgede yer alan illerde yatırım planlandığında bir alt bölge ile benzer biçimde bölgesel desteklerden yararlanılması mümkündür. 5. Bölge için de bölgesel desteklerin kapsamı oldukça geniş tutulmuştur. Bu nedenle, diğer 4 gelişmiş bölgeye kıyasla daha kolay bölgesel desteklerden yararlanılması mümkündür. Bu desteklerin temel amacı bölgesel gelişmişlik düzeyi farkını en aza indirmektir. Bu nedenle, alt bölgelerde daha geniş bir sektör çeşitliliği ve daha fazla bölgesel destek uygulanmaktadır. Bu desteklerden tam olarak yararlanılmasının tek koşulu Yatırım Teşvik Belgesine sahip olmak ve teşvik mevzuatına uygun bir biçimde yatırım sürecini tamamlamaktır.

5. Bölgede Bölgesel Yatırım Teşviklerinden Yararlanacak Sektörler

5. bölgede yer alan illerde yapılacak yatırımlar aşağıdaki sektörler kapsamında bölgesel teşvik sistemi itibarıyla desteklenebilmektedir. Elbette bu sektörlere özgü alt sınır, entegrasyon, kapasite koşulu gibi kriterler bulunmaktadır. Her birinin ayrı ayrı incelenmesi ve kriterlerin tespit edilmesi gerekmektedir. Genel anlamda ise bu bölgede aşağıdaki sektörler bölgesel desteklerden yararlanabilmektedir.

1. Entegre Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvancılık
2. Su Ürünleri Yetiştiriciliği (Balık Yavrusu ve Yumurta Üretimi Dahil)
3. Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı
4. Tekstil Ürünleri İmalatı
5. Ağaç ve Mantar Ürünleri İmalatı
6. Kağıt ve Kağıt Ürünleri İmalatı
7. Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
8. İlaç/Eczacılıkta ve Tıpta Kullanılan Kimyasal ve Bitkisel Kaynaklı Ürünlerin İmalatı
9. Demir-Çelik Dışındaki Ana Metal Sanayi ve Metal Döküm
10. Makine, Teçhizat ve Sınai Kalıp İmalatı
11. Büro, Muhasebe ve Bilgi İşlem Makineleri İmalatı
12. Elektrikli Makine ve Cihazları İmalatı
13. Radyo, Televizyon ve Haberleşme Teçhizatı ve Cihazları İmalatı
14. Tıbbi Aletler, Hassas ve Optik Aletler İmalatı
15. Motorlu Kara Taşıtları İmalatı
16. Hava Taşıtları ve Motorlarının Bakım ve Onarımı
17. Mobilya İmalatı (Sadece Metal ve Plastikten İmal Edilenler Hariç)
18. Oteller
19. Öğrenci Yurtları
20. Soğuk Hava Deposu Hizmetleri
21. Lisanslı Depoculuk
22. Eğitim Hizmetleri
23. Hastane ve Huzurevi
24. Teknik Tekstil
25. Atık Geri Kazanım ve Bertaraf Tesisleri
26. Kömür Gazı Üretimi (Sentez Gazı)
27. Seracılık

5. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi Türleri

5. Bölgede yer alan illerdeki yatırımlarda genellikle bölgesel sistemde düzenlenen belgeler bulunmaktadır. Buna ilave olarak bazı durumlarda farklı belgeler de düzenlenebilmektedir. Teşvik mevzuatına göre aşağıda belirtilen Yatırım Teşvik Belge Türlerinden yararlanılması mümkündür;