logo

Isparta’nın kültürel mirası kayıt altına alınmaya devam

İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirasını araştırmayı devam ettirdiğini belirterek, 26 unsurun daha SOKUM Ulusal ve İl Envanteri’ne kaydedilmesiyle toplam sayının 50’ye yükseldiğini duyurdu. 

Konuyla ilgili olarak Isparta İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nden yapılan açıklama şöyle:  

“İlimize ait somut olmayan kültürel miras unsurlarının tespiti, korunması ve gelecek nesillere aktarılmasına yönelik çalışmalarımız, Müdürlüğümüz tarafından yapılan alan araştırmaları, projeler ve kurslar ile devam etmektedir.

Müdürlüğümüz bünyesinde çalışmalara ilk olarak 13 Ekim 2008 tarihli Valilik Makamı Olur’u ile Isparta Somut Olmayan Kültürel Miras Tespit Komisyonu kurularak başlanmıştır. Komisyon,  Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, ilgili kamu kurumları, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve unsur taşıyıcılarından oluşmaktadır. Yılda iki kez Mayıs ve Kasım aylarında toplanan komisyonda Müdürlüğümüzce hazırlanan unsurların dosyaları değerlendirilir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü’ne gönderilen dosyalar, uzmanlar kurulu tarafından değerlendirilerek SOKÜM Ulusal ve İl envanterine kaydedilir.

Bu kapsamda; Isparta Kültür ve Turizm Müdürlüğü koordinasyonun da oluşturulan Somut Olmayan Kültürel Miras Tespit Komisyonu tarafından yapılan çalışmalar ile unutulmaya yüz tutmuş gelenek-göreneklerimizden, mutfak kültüründen geleneksel el sanatlarına kadar oldukça geniş bir yelpazede 26 kültürel ve sanatsal değer ulusal envantere eklendi. 2008-2020 yılları arasında 24 adet kayıtlı unsur bulunurken, Kasım 2020 yılında Bakanlığımız uzman kurulu tarafından yapılan toplantıda 26 adet unsurumuz daha kabul edilmiş ve SOKUM Ulusal ve İl Envanterine kaydı yapılmıştır. Son kararlar ile İlimizin SOKUM Ulusal ve İl Envanteri’ne kayıtlı unsur sayısı  50’ye yükselmiştir.

İl ve Ulusal Envantere Kayıtlı Olan Unsurlar

Arap Oyunu, Âşıklık Geleneği, Aşure Günü, Bakırcılık, Boğaz Havaları, Deve Oyunu, Diş Hediği, Halıcılık, Hıdırellez, Keçecilik, Kına Gecesi, Kilimcilik, Mani Söylemek, Nevruz Törenleri, Semah,  Uluborlu Güreşleri, Uluborlu Oyaları, Yağmur Duası Geleneği,  Eğirdir İşlemeciliği, Minyatür At Arabacılığı, Çarpana Dokumalar, Kütük Atma, Keloğlan’ın Evlenme Oyunu, Semercilik

Kabul edilen unsurlar;

Isparta ekşi maya ev ekmeği, Isparta gül suyu, Isparta gül yağı, Eğirdir Pınar Pazarı, Senirkent yöresel kadın kıyafeti ve üç etek geleneği,  Şarkikaraağaç Helvası,  Şarkikaraağaç Kızıldağ Helva Bayramı,  Minyatür halı dokumacılığı, Kozluca testisi (Ahşap senek) yapımcılığı, Pazar duası geleneği, Asker uğurlama, Aydeş pişirmesi, Değirmenci oyunu, Düğün, Düğün Yemeği,  Iscak dağıtma, Kırklama, Köstek kesme, Kurtağzı bağlama, Mendil alma/söz kesme,  Dericilik, Doğal boya-kök boya, Kıl çorabı örücülüğü, Pastırma-Et Kurutma-Kakaç, Tuz çatlatma, Yufka ekmeği.

Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcıları:

Isparta’da, Kültür ve Turizm Bakanlığı Sanatçı Tanıtım Kartını almaya hak kazanmış somut olmayan kültürel miras taşıyıcıları ise;

Halk Ozanları Hilmi ÖZDEMİR, Hüseyin KARATÜRK, Halk Şairi Dursun YEŞİL, Keçe Sanatı Ustası Gencer KONDAL, Deri İşlemeciliği Ustaları İbrahim ATALAR, Cihat BENZER, Hüseyin Serdar BİLGİNER, Ahşap oyma ustası Havva ÇETİN ve Kalem Şairi Gülser HÜNÜK.

Somut Olmayan Kültürel Miras  Ulusal ve İl Envanteri’ne Kayıtlı Unsurlar

NO UNSUR GRUP
BAŞLIKLARI
UNSURLAR İL ENVANTERİ / YEREL UYGULAMALARI Unsurun İldeki Coğrafi Dağılımı (İlçe/Köy):
1 Geleneksel el sanatı ustalığı (Geleneksel zanaatkarlık) Doğal boya/ Kökboyacılık Doğal boya/

Kökboyacılık

Isparta ili Merkez, Aksu, Atabey, Eğirdir, Gelendost, Gönen, Keçiborlu, Senirkent, Sütçüler, Şarkikaraağaç, Uluborlu, Yalvaç ve Yenişarbademli ilçeleri
2 Geleneksel el sanatı ustalığı (Geleneksel zanaatkarlık) Testicilik Kozluca testisi yapımcılığı

(Ahşap senek)

Keçiborlu Ilçesi Kozluca Köyü
3 Geleneksel el sanatı ustalığı (Geleneksel zanaatkarlık) Dericilik ve deri işlemeciliği Dericilik Isparta Merkez ve Yalvaç İlçesi
4 Dokuma Sanatı ve gelenekleri Halı dokuma geleneği Minyatür halı dokumacılığı Isparta merkezde minyatür halı imalat atölyeleri, Keçiborlu ilçesi Senir Kasabası.,Gönen Ilçesi Güneykent Kasabası
5 Geleneksel giyim kuşam yapımcılığı ve kullanım gelenekleri Yöresel kıyafet, içlik, önlük ve süslenme (kuşak, kemer, başlık, toka) Senirkent kadın kıyafeti ve üç etek geleneği Senirkent ilçesi ve köyleri
6 Oya/nakış işleme, dikiş ve örgü gelenekleri Örme-örgücülük Kıl çorabı örücülüğü Isparta Eğirdir, Gelendost, Yalvaç, Yenişarbademli ilçeleri
7 Yardımlaşma, dayanışma ve hayır gelenekleri Hayır geleneği Iscak dağıtma Isparta merkez ve tüm ilçeleri
8 Uğurlama ve karşılama gelenekleri Asker uğurlama ve karşılama gelenekleri Asker uğurlama Isparta merkez ve tüm ilçeleri
9 Doğum öncesi / sonrası ve çocukluk çağı gelenekleri Aydeş pişirmesi Aydeş pişirmesi Isparta merkez ve tüm ilçeleri
10 Doğum öncesi / sonrası ve çocukluk çağı gelenekleri Köstek kesme Köstek kesme Isparta merkez ve tüm ilçeleri
11 Doğum öncesi / sonrası ve çocukluk çağı gelenekleri Kırklama Kırklama Isparta merkez ve tüm ilçeleri
12 Evlenme gelenekleri Söz kesme Mendil alma/söz kesme Isparta merkez ve tüm ilçeleri
13 Evlenme gelenekleri Düğün Düğün Isparta merkez ve tüm ilçeleri
14 Evlenme gelenekleri Düğün Düğün Yemeği Isparta merkez ve tüm ilçeleri
15 İnanç ve inanışlara bağlı gelenek ve uygulamalar Nazar boncuğu Geleneği ve yapım ustalığı Tuz çatlatma Isparta ili Sütçüler ilçesi Darıbükü Köyü ve Senirkent halkı (Özellikle yörenin yaşlı kadınları)

 

16 Geleneksel pazarcılık ve Pazar kültürü Pazarcılık kültürü Pınar Pazarı Isparta Eğirdir Ilçesi,köyleri, yakın il ve ilçeler
17 Geleneksel pazarcılık ve Pazar kültürü Pazarcılık kültürü Pazarcı duası geleneği Isparta merkez ve tüm ilçeleri
18 Geleneksel festival ve şenlikler Şenlik geleneği Şarkikaraağaç Kızıldağ Helva Bayramı Isparta İli Şarkikaraağaç İlçesi Kızıldağ Milli Parkı.
19 Geleneksel Seyirlik Sanatlar ve Oyunları Köy Seyirlik Oyunları Değirmenci oyunu Isparta ili Uluborlu ve Senirkent ilçeleri
20 Tarım ve bağ-bahçe uygulama ve gelenekleri Gül kültürü ve gül ürünleri yapımcılığı Isparta gül suyu Gönen İlçesi’nin Güneykent Kasabası, Keçiborlu İlçesi’nin Senir Kasabası ile Kılıç, Ardıçlı ve civar köyleri,Atabey ,Islamköy,Sütçüler ve Isparta merkez
21 Tarım ve bağ-bahçe uygulama ve gelenekleri Gül kültürü ve gül ürünleri yapımcılığı Isparta gül yağı Gönen İlçesi’nin Güneykent Kasabası, Keçiborlu İlçesi’nin Senir Kasabası ile Kılıç, Ardıçlı ve civar köyleri,Atabey ,Islamköy,Sütçüler ve Isparta merkez
22 Geleneksel Hayvan yetiştiriciliği ve toplumsal uygulamaları Hayvan yetiştiriciliği toplumsal uygulamaları Kurtağzı bağlama Isparta Eğirdir, Yalvaç, Yenişarbademli ilçeleri

 

23 Türk mutfak kültürü/ geleneksel yiyecek-içecek yapımı ve toplumsal uygulamaları İnce ekmek geleneği: Yufka ve lavaş Yufka ekmeği Isparta merkez ve tüm ilçeleri

 

24 Türk mutfak kültürü/ geleneksel yiyecek-içecek yapımı ve toplumsal uygulamaları Ekmek kültürü Isparta ekşi maya ev ekmeği Isparta merkez , Atabey Ilçesi Islamköy, Sav Kasabası,Yalvaç ilçesi yoğunlukta olmakla beraber geleneksel köy fırınlarının yer aldığı Çünür Mahallesi ve kırsal yerleşim alanları.

 

25 Türk mutfak kültürü/ geleneksel yiyecek-içecek yapımı ve toplumsal uygulamaları Helva kültürü Şarkikaraağaç Helvası Isparta İli Şarkikaraağaç İlçesi
26 Türk mutfak kültürü/ geleneksel yiyecek-içecek yapımı ve toplumsal uygulamaları Pastırma Kültürü ve Gelenekleri Pastırma, Et Kurutma, Kakaç Özellikle Isparta’nın Uluborlu, Gelendost, Senirkent ve Yalvaç ilçelerinde bulunmaktadır.

 

Etiketler: » »
Share

Yorum yapabilmek için Giriş yapın.