• İYİ Parti Yalvaç Mustafa Kodal
  • MHP Hüyüklü Belediye Başkan Adayı Kadir MİNNET

logo

Prof.Dr. Mehmet Özhanlı yazdı: Höyüklü Kasabası


Prof.Dr. Mehmet ÖZHANLI
mehmetozhanli@sdu.edu.tr

Anadolu’da yerleşik hayat Neolitik Dönemde (MÖ 10.000 – 5000) başlamıştır. Bu dönemde kurulmuş olan birçok köyde yaşam, hiç kesintiye uğramadan günümüze gelmiş ve devam etmektedir. Doğal felaketlerin ve kentler/devletler/insanlar arasında Kalkolitik Dönemde (MÖ 5000 – 3000) başlayan ve de hiç hız kaybetmeden artıp çeşitlenen savaşların sebep olduğu toplu ölümlere ve yıkımlara karşın yerleşimlerin yerlerinin değişmemesi kalanların ve yeni gelenlerin buralarda yaşamaya devam etmesi ilk yerleşimcilerin, yaşam için en doğru yerleri seçtiklerini kanıtlamaktadır. Zaman içerisinde değişen koşullara uyum sağlayan neolitik köylerin bazıları gelişerek kasabalara, ilçelere ve kentlere dönüşürken bazıları neolitik dönem dokusunu kaybetmeden köy statüsünde kalmıştır. Bugün, Anadolu’da bulunan yerleşimleri ziyaret ettiğinizde tarihin zaman tünelinde bilgilendirici bir yolculuk yaparsınız.

Isparta İlinin, Yalvaç İlçesine bağlı Höyüklü Kasabası da bu yerleşimlerden biridir. Höyüklü kasabasının ilk sakinleri MÖ 6 binde Anthios Çayının (Yalvaç Çayı) kıyısına kurdukları neolitik bir köye yerleşmiş Anadolulu bir kabileydi. Yalvaç Ovasının en verimli arazisinin ortasına kurulmuş olan bu küçük köy, bölgenin en iyi ürünlerini yetiştirmiş ve kısa zamanda kasabaya evrilmiştir. Tunç Çağında (MÖ 3000 – 1200) bölgenin nüfusunun artmasıyla arazilerinin bir bölümünü hemen yanı başına yerleşmiş olan Yağcılar höyükte yaşayanlarla paylaşmak zorunda kalmış olmalarına karşın tarla sınırları ve su için yaşanan küçük sürtüşmeler dışında dost hane bir şekilde yaşamışlardır. Tunç Çağında Yalvaç Ovasında ortaya çıkan yerleşim sayısı bu günkü köy ve kasaba sayısı kadardı ve yerleşimler arasında gelişkin bir yol ağı açılmıştı. Kuzeyinde bulunan köylerin Eğirdir Gölü tarafında bulunan yerleşimlerle bağlantısı Höyüklü’den geçen yolla olmuştur. Bu yol ağı Yarıkkaya Höyükten başlayarak başta Köstük Höyük yerleşimi olmak üzere bir çok yerleşimden geçerek Höyüklü’ye varmaktaydı. Oradan ikiye ayrılan yolun bir tanesi Çaltı üzerinden geçerek Yenice boğazına diğeri Madenli höyük yerleşimin önünden geçerek gölün kıyısında bulunan İskele Höyük yerleşimine ulaşmakta ve oradan da Isparta tarafına devam etmekteydi. Yol boyunca belli mesafelerde açılmış olan antik kuyular rahatlıkla takip edilebilmektedir. Kuyuların yanı başında bulunan ve halk arasında “ulu kavak” olarak adlandırılan ağaçlar, Tunç Çağından itibaren kullanılmış olan yol ağının mil taşları gibi durmaktadır. Bu günkü Isparta – Yalvaç yolu antik yolun çok az doğusuna kaymıştır. Anayol üzerinde bulunması ve elde ettiği bol ürünle bir cazibe ve çekim merkezine dönen köyün nüfusunda bu dönemde büyük bir artış yaşanmıştır. Nüfusu kozmopolitleşen kasaba, Demir Çağ boyunca Hellenistik ve Roma İmparatorluk Dönemlerinde Antiokheia’ya bağlı bir kasaba olarak önemini korudu. Roma İmparatorluğunun ikiye bölünmesiyle Doğu Roma İmparatorluğu yönetiminde kalan kasaba, Neolitik dönem kültürünü yansıtmaya devam etti. Hıristiyanlığın devletin resmi dini olmasıyla yaşam katmanlarından oluşan yerleşimin en tepe noktasına yeni dinin bir ibadet hanesini inşa edilerek döneme ve zamana kendini uydurdu Höyüklü. Selçuklu ve Beylikler Döneminden sonra kasabaya hâkim olan Osmanlı İmparatorluğu Döneminde var olan ibadet hane camiye dönüştürülerek eklenen minarelerle kasabaya İslam dinin imzası atıldı.

Bu gün kasabaya geldiğinizde Bizans Döneminden itibaren var olan antik köprüden geçerek günümüzden geçmişe doğru bir yolculuk yapabilirsiniz. Geçmişe tanıklık etmiş birçok eseri her köşe başında, evlerin temellerinde ve belediye binasının önünde görebilirsiniz. Bugün kasabada yaşayanlar kökleri Neolitik Döneme kadar inen çok çeşitli bir kültüre sahiptirler. Bu köklü kültürden kopmayan kasabalılar kasabalarına, bütün farklı dönemlerin hikâyelerini ve kültürünü içinde barındıran bu yaşam tepesini tanımlayan “Höyük” ismini vermişlerdir. Geçmişle iç içe yaşayan bu kasaba, Anadolu’yu tanımlayan çok güzel bir filim şeridi gibidir.

Etiketler: » »
Share

Yorum yapabilmek için Giriş yapın.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER KÖŞE YAZILARI

  • Öğretmen ve Üniversite

    10 Aralık 2023 Köşe Yazıları, Tüm Manşetler

    Sümerli eğitmen ve şair Ludingirra, günümüzden 4000 yıl önce “Mademki biliyorsun, niye öğretmiyorsun”  diyerek bilginin ve öğretmenin önemini çağlar ötesinden seslendirmiş. “Hiç Bilenlerle Bilmeyenler Bir olur mu” ilahi tebliğinde bilgilenmenin, öğrenmenin ve Hz. Ali’nin “Bana Bir Harf Öğretenin 40 Yıl Kölesi Olurum” sözlerinde öğretmenin önemi en güzel şekilde ifade edilmiş. Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK, İstiklal savaşında düşmanla olduğu gibi; Cumhuriyetle birlikte “Ülkemizi dünyanın en mamur ve en medenî memleketleri seviyesine çıkartmak”, ...
  • Ramazan Amca’nın Duâsı

    07 Aralık 2023 Köşe Yazıları, Tüm Manşetler

    “Sen kendüye ne sanursan ayruğa da anı san. “      Hacı Bektaş Velî 19 yıl önce... Geçirdiğim kalp rahatsızlığı nedeniyle üniversite hastanesinin kardiyoloji servisinde yatıyorum. Oda arkadaşım Ramazan Amca, 80-85 yaşlarında bir Alzheimer hastası... Refakatçisi olan yakınlarından öğrendiğimiz kadarıyla geçmişte çiftçilik yapan bu amcamız  boylu poslu;  ileri derecede görme rahatsızlığı olduğu için kalın camları olan gözlük takan, konuşmayı seven birisi.  Bizi tanımak istiyor; kendimizi tanıtıyoruz, on dakika sonra aynı şeyleri yine soruyor ve...
  • ADA DOĞURAN GÖL

    07 Aralık 2023 Köşe Yazıları, Tüm Manşetler

    Bugün dünyamız ve ülkemiz için en büyük tehlike  kuraklık, kıtlık ve  açlıktır. Bunun için dünyayı istedikleri kalıplara sokan, dünyaya şekil veren kapitalizm düzeninin küresel şirketleri dünya nüfusunun azaltılması gerektiğini savunmaktadırlar. Hatta bu maksatla; laboratuvar kökenli salgın hastalıklar, KULLANDIRTTIKLARI ilaçlar, aşılar, gübreler, böcek ilaçları=zehirler, soğuk, sıcak dünya ve uzay savaşları ile havada, suda, karada, hatta uzayda ekosistem tahriplerini devreye sokmaktadırlar. Elbette ülkemiz de bu olumsuzluklardan fazlasıyla...
  • Prof.Dr. Zafer Karaer yazdı: “İYİLİK GÜNÜ MÜ?..”

    16 Kasım 2023 Köşe Yazıları, Tüm Manşetler

    Geçmişi 1996 yılına kadar giden, ancak son birkaç yıldır gündemde yer bulan, gerçi yeterince bulduğu tartışılan, 13 Kasım “Dünya İyilik Günü”; benim için oldukça önemli. Çünkü dünyada yerleşik düzene geçildiği 12 bin yıllık insanlık tarihinde,  gerek savaşlar, gerek kötülükler sayesinde, her geçen gün iyilik kelimesi hızla değer kaybetmekte, hatta anlamını kavrayamayan büyük çoğunluk ellerinden gelse; iyilik kelimesini sözlüklerden, tedavülden, ortadan kaldıracaklar. Tabii ki; ülkemizde de aynı tutum ve davranışlar neticesinde özellikle 1...