Yüksek Enflasyon Karşısında Küçük Esnafın Ayakta Kalma Mücadelesi

Son yıllarda ülkemizin karşı karşıya kaldığı en büyük ekonomik sorunlardan biri olan yüksek enflasyon, özellikle küçük ilçelerdeki esnaflar için hayati bir tehdit haline gelmiş durumda.

Büyük şehirlerdeki işletmelerin bir kısmı, çeşitli finansal araçlara ve kredi imkânlarına daha kolay erişebilirken, Yalvaç gibi Anadolu’nun mütevazı ama üretken ilçelerinde faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli esnaflar bu fırtınaya çoğu zaman kendi imkânlarıyla göğüs germek zorunda kalıyor. Bu noktada, enflasyonla başa çıkmak isteyen yerel esnafın öncelikle finansal bilinçle hareket etmesi büyük önem taşıyor.

Enflasyonun doğrudan etkilediği alanların başında maliyetler ve satış fiyatları geliyor. Hammadde, kira, enerji, ulaşım gibi gider kalemleri sürekli artarken, esnaf bu maliyet artışlarını satış fiyatlarına ne ölçüde yansıtacağı konusunda ikilem yaşıyor. Müşteri kaybetme korkusuyla fiyat artışlarını ertelemek, çoğu zaman zararına satışa neden ola biliyor. Bu noktada, sürdürülebilir bir fiyatlandırma politikası oluşturmak, enflasyon oranlarını düzenli takip ederek, maliyet ve kârlılık dengesini gözetmek gerekiyor.

Esnaf, her kalemde detaylı maliyet hesabı yapmalı; sadece ürün fiyatlarını değil, toplam işletme giderlerini de dikkate alarak fiyatlama yapmalıdır.

Nakit akışı yönetimi, yüksek enflasyon ortamında hayati öneme sahiptir. Paranın değerinin sürekli düştüğü bir dönemde, açık hesap satışlar veya uzun vadeli tahsilatlar esnafın elindeki parayı eritir. Bu nedenle nakit tahsilata öncelik verilmesi, gerekirse vadeli satışlarda daha temkinli olunması gerekir. Aynı şekilde borçlanmalarda da dikkatli davranılmalı, kısa vadeli borçlar için faiz yükü iyi hesaplanmalı, zorunlu olmadıkça yüksek maliyetli kredilere başvurulmamalıdır. Özellikle esnaf kefalet kooperatifleri veya KOSGEB gibi destek mekanizmaları yakından takip edilerek, düşük faizli ya da hibe destekli kaynaklara yönelmek daha sağlıklı olacaktır.

Stok yönetimi de bu dönemde önemli bir başka başlıktır. Enflasyonist dönemlerde malın fiyatı bir ay öncesine göre ciddi şekilde artabilir; ancak bu durum her ürün ve her sektör için geçerli değildir. Talebin dalgalı olduğu bir piyasada fazla stok tutmak, hem nakdi bağlamak hem de değer kaybı riskini artırmak demektir. Bu nedenle esnafın hem pi yasa hareketlerini hem de kendi satış döngüsünü iyi analiz ederek ölçülü ve kontrollü stok yapması daha doğru olur. Gereksiz ve plansız ürün alımları, zaten dar olan sermayeyi verimsiz kullanmak anlamına gelir.

Finansal dayanıklılığı artırmanın yollarından biri de giderleri yeniden gözden geçirmektir. İşletme giderlerinin detaylı bir şekilde analiz edilmesi, gereksiz harcamaların tespit edilmesi ve mümkünse azaltılması bu dönemde işletmeyi ayakta tutacak önemli adımlardan biridir.

Elektrik, su, kira gibi sabit giderlerde tasarruf yolları aranmalı; gerekirse işyeri saatlerinde düzenleme yapılmalı ya da ortak tedarik gibi alternatif çözümler değerlendirilmeli. Yalvaç gibi ilçelerde toplumsal bağların güçlü olması, esnaf için önemli bir avantajdır.

Müşteri sadakati, bu zor zamanlarda esnafa can suyu olabilir. Ancak bu güven ilişkisi tek taraflı kurulmaz.

Esnafın dürüst, şeffaf ve güven verici bir duruş sergilemesi, uzun vadeli müşteri ilişkileri kurmasını sağlar. Bu bağlamda kaliteli hizmet, uygun fiyat, güler yüzlü iletişim gibi unsurlar daha da belirleyici hale gelir.

Son olarak, teknolojiyi ve dijitalleşmeyi dışlayan bir esnaflık anlayışının artık sürdürülebilir olmadığı gerçeğiyle yüzleşmek gerekiyor.

Online satış kanallarına açık olmak, sosyal medyada varlık göstermek, dijital ödeme sistemlerine entegre olmak, esnafın sadece bugünkü değil yarınki müşterilere de ulaşmasını sağlar. Artık sadece dükkâna gelen müşteriye değil, uzakta olan ancak dijital yollarla ulaşabilecek yeni kitlelere de hitap etmek mümkün.

Ekonomik dalgalanmalara rağmen Anadolu esnafı bugüne kadar pek çok badireyi sabır, direnç ve dayanışma ile atlattı. Yüksek enflasyon süreci de geçici olacaktır. Ancak bu dönemi en az zararla atlatmak için finansal okuryazarlığı artırmak, planlı ve temkinli hareket etmek, dayanışma ruhunu koruyarak yerel ekonomiyi ayakta tutmak her zamankin den daha kıymetli.

Yalvaç’taki yerel esnafımızın son dönemlerde yaşadığı sıkıntıları aşmanın çeşitli boyutları ve yolları mevcut. Bunun önemli yollarından birinin, enflasyon ortamında çeşitli finansal ve pazarlama yol ve yöntemlerine başvurmak olduğu ortadadır. Bunun için de esnafımızın araştırma yaparak, okuyarak, dinleyerek kendine uygun çözüm yollarını üretmesi gereklidir.

Dr.Öğr.Üyesi Bülent ÖZGÜL