KORONAVİRÜS FAKİRLERİ Mİ VURUYOR?

Prof.Dr. Hulusi Doğan

hulusidogan@mu.edu.tr

Bu sorunun yanıtı birçokları için daha baştan “evet” olabilir. Ancak buna bilimsel açıdan net bir yanıt verebilmemiz için bilimsel veri ve delillere ihtiyaç vardır. Aksi taktirde verilen her yanıt kişisel görüş ya da tahminlerden öteye bir değer ifade etmez. Bunlar genellenemeyen, kişisel yargılar olarak kalacaktır. Ne zamanki istatistiki veriler gelmeye başlar, bilimsel analizlerle test edilerek somut bulgular ortaya konur, işte o zaman birçok soruya yanıt bulmaya başlayabiliriz.

Nitekim arzu edilmemekle birlikte ülkelerde vaka ve can kaybı sayıları yükseldikçe, istatistiki kayıt, bilimsel analiz ve değerlendirmelerin de yavaş yavaş arttığını görebilmekteyiz. En son İngiltere’de Ulusal İstatistik Bürosu verilerine dayalı araştırma sonuçları, siyahların koronavirüs nedeniyle ölme riskinin, beyazlardan ortalama olarak tam 4 kat daha fazla olduğunu ortaya koymuştur. Araştırmaya göre, siyahi kadınların koronavirüse bağlı ölüm riski 4.3, siyahi erkeklerin ise 4.2 kat beyazlara göre daha yüksektir. Yaş değişkeni göz önüne alınarak yapılan araştırma sonuçlarına göre İngiltere’de, Bangladeş ve Pakistan uyruklu kişilerin de koronavirüs nedenli ölüm riski 3.5 kat, Hindistan etnikli olanların riski ise beyazlara oranla 2.5 kat daha yüksektir. Bunu daha sonra Çinliler ve diğer etnik gruplar takip etmektedir. Aradaki bu ciddi farkın nedenleriyle ilgili olarak detaylı çalışmaların yapılması gerekliliğine vurgu yapılırken, sosyo-ekonomik unsurların bunda etkili olabileceğinin de altı önemle çizilmektedir. Özellikle bu insanların beyazlara göre şehirlerin daha yoksul mahallelerinde ve kalabalıklar halinde yaşadıkları ve sosyo-ekonomik açıdan daha düşük gelir gruplarında olduklarına dikkat çekilmektedir. Ayrıca bu insanların, ulaşım gibi toplumla daha çok iç içe, temas halinde olmayı gerektiren düşük ücretli mesleklerde istihdam edildiği belirtilmektedir. İstatistiki verilere bağlı olarak, bu tür araştırmaların da artması olağandır.

İngiltere’de bunlar olurken, ülkemizde henüz detaylı verilere sahip değiliz. Daha ötesi vaka sayılarının gizlenip gizlenmediği, şeffaf olunup olunmadığı yönündeki tartışma ve söylentiler sürüp gitmektedir. Ancak istatistiki veriler ve bunalara dayalı yapılacak bilimsel araştırmalar gerçeklerin ortaya çıkması açısından çok önemlidir. Özellikle ülkemiz ve insanımız adına sağlık başta olmak üzere sosyal, ekonomik, siyasi alanlarda doğru politika ve stratejilerin geliştirilmesine kaynak oluşturacağı bilinmelidir. Ancak gerçekleri görebilmek için öncelikle siyasi gözlüklerimizi çıkarmamız gerektiği de unutulmamalıdır. Olay ve gerçeklere lehe ya da aleyhe ne çıkarabilirim gözlüğüyle değil de, ülke ve insanımız adına ne dersler çıkarabiliriz önceliğiyle bakabilmemiz esastır. Unutmamak gerekir ki bilimin sorumluluğu da bu anlamda gerçeklerdir, kimin ne anladığı değildir.